Geheel vrijblijvend Myndr proberen? In een paar klikken geregeld!

Wat je aandacht waard is

Interviews

Door Linda van Aalderen — 17 december 2020

Leestijd: ongeveer 7 minuten

Deze blog is onderdeel van de serie Thuiswerken. Lees alle blogs in deze serie

Aandacht. Een woord dat je bij ons geregeld tegenkomt. Maar wat is aandacht eigenlijk? En waarom is het belangrijk er regie over houden? Met die vragen ging ik naar Naomi Slijkhuis. Naomi is oprichtster van De Elisehof, centrum voor aandachtig leven in Hattem. Ze geeft yogalessen, mindfulnesstrainingen en advies op het gebied van natuur en milieu. Hiervoor volgde ze verschillende opleidingen, bijscholingen en retraites. Alles wat Naomi doet, is gericht op groeien in aandacht. 

Mindfulness is een aandachtstraining waarin je leert met je aandacht aanwezig te zijn in het hier en nu, zonder dat je daar een oordeel over hebt.

Wat is aandacht? 

‘Waar je aandacht is, daar ben je echt. Want pas als je iets met aandacht doet, ben je er helemaal bij aanwezig. Als je geen aandacht hebt zorgt dat voor een mindere kwaliteit van leven. Dat is heel groot gezegd misschien, maar ik denk dat wel. Als ik met aandacht bij dit gesprek ben, dan kan ik oprecht naar je luisteren, naar je kijken, contact met je maken. Aandacht is het tegenovergestelde van werken op de automatische piloot.

Wat mijn leraren altijd zeiden was: ‘aandacht is éénpuntig.’ Dus je richt je altijd op één ding tegelijk en van moment tot moment ben je gewaar wat er gebeurt. Dat ben je niet als je bijvoorbeeld aan het browsen bent, dan versnippert je aandacht. Het is net als dat je vroeger bij natuurkundeles een licht op een prisma liet schijnen: dan versnippert het ook. Maar als je het onder een bepaalde hoek doet, komt het eenpuntig weer terug: laserscherpte, dát is aandacht.’

De thuiswerkplek van Naomi, de studio in de tuin. beeld: © Linda van den Born

Waarom zou je baas over je aandacht willen zijn?

‘Als je je aandacht niet bewust richt, maar je laat leiden door allerlei interne en externe prikkels, dan raak je de regie kwijt over welke kant je op wilt. Als je je aandacht ergens op richt doe je dat namelijk met een reden. Dus op het moment dat je aandacht hebt en je verbindt, dan wel met je omgeving, dan wel met mensen om je heen, dan heb je een doel.

Zelfs het trainen van je aandacht richten kan je al zingeving geven, omdat je heel erg kennismaakt met jezelf. En met wie ben je altijd? Met jezelf. Met mindfulness leer je zonder oordeel jezelf kennen. Je wordt echt vrienden met jezelf en leert daardoor wat je wilt en wat goed voor je is.

Maar dat kan alleen als je aandacht hebt. Want als je met je hoofd bij heel andere dingen bent, dan ben je er niet echt. Je hebt dan geen contact met je boek of met een ander persoon of met het eten dat je kookt. Als je niet met aandacht je eten kookt, hoe weet je dan wat je kookt, wat je binnenkrijgt? Hoe weet je dan wat goed voor je is?’

Hoe word je (weer) baas over je aandacht?

Wees je bewust van wat iets met je doet

‘De vraag die we bij mindfulness stellen is ‘Wat ben je aan het doen?’ En dan niet van ‘wat ben je nou helemaal aan het doen?’ maar -rustig- ‘wat doe je?’ Dat helpt je om je bewust te worden van wat je voelt en dus van wat iets met je doet. Maar dan moet je wel even stilstaan, letterlijk. Dan merk je bijvoorbeeld dat je adem heel erg hoog is. Vraag jezelf dan: ‘wat ben ik eigenlijk aan het doen?Hmm, ik ben de afwas aan het doen, ik luister muziek, ik ben met m’n kinderen aan het kletsen en ik sta ondertussen m’n e-mail te checken. Adem eens even rustig en kijk of je je op één ding kunt focussen. Ik vind het heel raar dat dat niet onderwezen wordt. 

Sowieso bewustwording an sich, - wat gebeurt er met je lijf, met je geest?-  maar ook mediawijsheid: dat je in combinatie met mindfulness kijkt naar er gebeurt als je een uur achter een scherm zit. Hoe voelt je lichaam dan? Je nek. Je benen. Voordat je begint met werken moet je eigenlijk even inchecken: ‘hoe voel ik me nu?’ En dan kun je achteraf voelen ‘was het nou fijn, of was het helemaal niet zo fijn?’ Oftewel: wat doet het met je en is dat goed voor je?’ 

No multitasking

Als je switcht van aandacht, van focus, dus je werkt bijvoorbeeld aan een taak en checkt tussendoor even je mail, dan gaat je IQ op dat moment met 10 punten omlaag, of zelfs meer. Je hersenen kunnen dat eigenlijk niet aan. Mensen kúnnen niet twee dingen tegelijk doen. Doe je dat wel, dan doe je allebei de taken met verminderde capaciteit. Je aandacht gaat heen en weer. Met als gevolg dat je fouten maakt, maar ook dat je heel erg moe wordt. Je aandacht erbij houden zorgt ervoor dat je én beter de taken kunt uitvoeren die je doet én dat je vitaler bent, energieker. Het werkt absoluut door in je gezondheid.’  

Neem de tijd

‘Iets met aandacht doen vraagt tijd. Ik vind dat in deze coronatijd ook weer duidelijk worden. Kon je eerder gehaast de deur uitgaan, nu moet je denken: heb ik m’n desinfectiespraytje, heb ik m’n mondkapje? Dat vraagt om vertraging en dat kun je gebruiken als oefening. De periode van thuisonderwijs leerde me ook weer dat echte aandacht tijd kost. 

Dat lijkt dan misschien een struikelblok, dat het meer tijd kost. Maar paradoxaal genoeg kost bijvoorbeeld het aandachtig uitruimen van de vaatwasser minder tijd dan dat je het gehaast doet. Dat is echt zo. Doe je het gehaast, dan ben je aan het multitasken, want je bent ook met interne prikkels bezig over wat er allemaal nog moet. Als je alleen met je aandacht bij de afwasmachine zou zijn, je dáár bent, dát dus doet en daarna pas weer overgaat tot iets anders ben je uiteindelijk productiever.’ 

Neem pauze

‘Mensen nemen veel te weinig pauze. Het is allang wetenschappelijk bewezen dat je even pauze moet nemen als je een tijd aan één taak hebt gewerkt. Als je dat niet doet, scheelt dat twee uur op een dag werken. Tijd waarin je niet productief bent. 

Voor 20 minuten gefocust werken staat 5 minuten pauze. Tijdens de (eerste) lockdown heb ik dit samen met m’n dochters strak aangehouden. En het werkte ontzettend goed. Ik kreeg toen meer gedaan dan nu alles weer een beetje halfhalf is en ik niet meer zo’n duidelijke structuur heb. 

Nog wat over pauze: wat veel mensen denken is: ‘ik werk even niet’ en dan gaan ze op social media of hun e-mail checken. Dat is geen pauze. Pauze is even uit. Bijvoorbeeld lopen of mediteren of voor je uitstaren. Als je dat niet gewend bent, vergt dat aandacht. Om dat opnieuw te gaan voelen, opnieuw te gaan inplannen. Dat is een heel stuk bewustwording.’ 

Wees je bewust van wat je aandacht trekt

‘De social-mediabedrijven zijn erop gebrand om jou verslaafd te maken, dat is hun marketing-model. Ze willen jouw aandacht. Ik ben mindfulnessdocent en ik heb er heel wat retraites opzitten en voor mij is het zelfs ook hartstikke moeilijk om niet even te kijken. Terwijl ik weet wat het doet en geleerd heb om mijn aandacht te richten. Ik heb ook weleens dat ik iets moet opzoeken voor de lesmethodes waar ik momenteel aan werk. En dat ik dan ineens denk: waar ben ik nu weer beland? Op welke website zit ik nu weer?! Het is gewoon een bodemloze put, je moet echt kunnen zeggen: wat wil ik? Daar komt het steeds weer op neer: wat ben je aan het doen en wat wil je? Waar wil je heen?’  

Wees afgeleid (en hoef daar niets mee)

‘De essentie van mindfulness is dat je ontdekt dat we allemaal hetzelfde doen. Ook als het gaat om focussen; we worden állemaal afgeleid. Je kunt niet voorkomen dat je afgeleid wordt. Ik word ook afgeleid. Want ook al zet je je wifi uit of gebruik je zoals ik een app om je telefoongebruik in te dammen, dan gaat je hoofd wel weer aan de gang: ‘ik moet de was nog doen'. 

Het is niet een probleem dat wij zo afgeleid zijn, als we maar weten dat we afgeleid zijn en dat we er niets mee hoeven. Ik kan nu met jou praten en ook registreren ‘er is kou, er is warmte, of: ik moet even verzitten.’ Bij de meeste mensen zorgt dat ervoor dat ze onrustig worden. Want je moet iets. Een trui aantrekken of van houding veranderen. Die onrust leren kennen en er niets mee hoeven geeft de rust. Dat is een beetje paradoxaal, want wij willen vaak de onrust weg en dan gaan we duwen. Of we gaan op social media als we onrustig zijn, maar dat geeft alleen maar meer prikkels en daar worden we nog veel onrustiger van. De oefening is: ik (mijn aandacht) was even weg en ik kom weer terug. Zonder oordeel.’

En… werkt het?

Ik merk dat ik de dagen na het gesprek van Naomi bewuster bezig ben met mijn eigen aandacht. Dat ik mezelf geregeld vraag: ‘wat doe je?’ en daarna ‘en wat doet het met je?’ Je wordt best met je neus op wat feiten gedrukt, op gewoontes die je eigenlijk helemaal niet helpen bijvoorbeeld. En vooral valt het me op dat ik heel vaak éven op een scherm kijk als ik mijn concentratie kwijt ben, of even whatsapp open als ik mijn telefoon zie liggen. Terwijl dat me niets oplevert. Alleen maar onrust.

Dus probeer ik het anders te doen: als ik pauzeer, laat ik mijn telefoon op mijn werkplek liggen. Als ik werk, ligt mijn telefoon met het scherm naar beneden (notificaties staan op stil). Als ik kies aan welke taak ik ga werken, klik ik alle tabbladen die daar niets mee te maken hebben weg. Als ik mijn focus even kwijt ben, kijk ik naar buiten of doe even een paar rek- en strekoefeningen. En zo tussendoor vraag ik mezelf ‘wat doe je?’ En soms heb ik er even helemaal geen zin meer in en laat ik me gewoon lekker meevoeren door alles wat m’n aandacht trekt, maar mán, wat is dat eigenlijk vermoeiend. Dus ga ik toch maar weer verder oefenen met mindfulness. Of eh… myndrfulness 😉

Door Linda van Myndr

Blogserie
Deze blog is onderdeel van de serie 'Thuiswerken'.

Alle blogs in deze serie

Reacties

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

  • Video 1
  • Video 2
  • Video 3
  • Video 4
  • Video 5